الکتروکاردیوگراف (Electrocardiograph machine) دستگاهی است که منحنی ای از فعالیت های قلب یا درواقع الکتروکاردیوگرام (ECG) را ثبت می کند. این دستگاه دارای الکترودهایی است که روی نواحی مشخصی از پوست قرار می گیرند و پیام های الکتریکی انقباض قلب را دریافت می کنند و به شکل نوار قلب چاپ شده نشان می دهند. منحنی ثبت شده دارای سه موج P,T,QRS است.
این دستگاه مجموعه ای از قسمت های سخت افزار مانند: پوآر، کابل بیمار، پرینتر حرارتی، دستبند، صفحه نمایش سیگنال قلب و کلیدهای کنترلی می باشد. در الکتروکاردیوگرافی از جفت الکترود یا لید استفاده می شود و سیگنال های ECG از چند لید متفاوت گرفته می شوند. لیدها دارای دو نوع دو قطبی و تک قطبی هستند. مجموعا 12 لید به عنوان ECG ثبت می شود که 4 الکترود مخصوص اندام ها و 6 الکترود مخصوص قفسه سینه است.
الکتروکاردیوگراف شیلر
انواع دستگاه های نوار قلب
- دستگاه نوار قلب 12 کاناله:
برای استفاده از این دستگاه الکترودهای مورد نظر به بدن فرد وصل می شود. دستگاه در مدت چند دقیقه نوار قلب را ثبت می کند و وضعیت قلب فرد را بررسی می کند. برای خرید دستگاه الکتروکاردیوگراف 12 کاناله Bayoned آلمانی می توانید به اینجا مراجعه کنید.
- دستگاه نوار قلب هولتر:
این دستگاه قابل حمل و کوچک است و به طور مداوم نوار قلب فرد را در مدت 24 تا 48 ساعت می گیرد. الکترودها همانند دستگاه قبلی به بدن فرد متصل می شوند و هدف دستگاه ثبت نوار قلب فرد در طی شرایط مختلف می باشد.
- دستگاه نوار قلب 6 کاناله:
این دستگاه کوچک و قابل حمل بوده و کار کردن با آن بسیار راحت می باشد. برای تست اولیه تشخیص آریتمی استفاده می شود و نیازی به ژل و چسب و سیم ندارد. نمونه ای از این مدل دستگاه الکتروکاردیوگراف شش کاناله Cardioline می باشد.
- ثبت کننده رویداد:
این دستگاه نیز کوچک است و در صورت بروز علائم در ریتم قلب فرد به صورت دستی یا خودکار فعال می شود و در مدت چند دقیقه نوار قلب فرد را ثبت می کند.
- دستگاه نوار قلب میانگین سیگنالی:
این دستگاه دقت بالایی دارد و کوچکترین نوسان نامنظمی را در قلب، طی 10 تا 25 دقیقه ثبت می کند. زمانی که آریتمی در دستگاه های معمولی تشخیص داده نشود، این دستگاه مورد استفاده قرار می گیرد.
پوار الکتروکاردیوگراف
نحوه انتخاب دستگاه الکتروکاردیوگراف مناسب
ولتاژهای مختلف از طریق الکترودهای قرار گرفته در کاردیوگراف فعالیت های قلب را ثبت می کنند. هر ولتاژ در واقع یک کانال را در پرینت های ای سی جی ثبت می کند. در نتیجه هر کانال تفاضل ولتاژ بین دو الکترود را نمایش می دهد.
تعداد الکترودها نشانگر دقت دستگاه است پس هرچه تعداد بیشتری الکترود در دستگاه باشد تشخیص درست تر خواهد بود. تعداد اصلی کانال ها در الکتروکاردیوگراف 12، 6 ، 3 و 1 کانال می باشد.
انواع مختلف الکترود ECG
انواع مختلف الکترود بستگی به چند فاکتور دارد:
- الکترود مخصوص اطفال یا بزرگسالان: الکترودهای مخصوص بزرگسالان قطر بیشتری نسبت به کودکان دارند.
- انواع پوآر: پوآرهای مکشی فلزی، فشاری، کلمپی، قفلی و گیره ای.
- عمر الکترود: دو نوع قابل استفاده مجدد یا یکبار مصرف. در موارد قابل استفاده مجدد اغلب از پوارهای مکشی یا فلزی استفاده می شود اما در موارد یکبار مصرف عموما از الکترودهای قفل شونده و فشاری استفاده می شود.
شرایط گرفتن نوار قلب
آزمایش نوار قلب بدون درد است و نیازی به پرهیز غذایی ندارد. از آنجا که مشکلات قلب عموما در فعالیت الکتریکی قلب تاثیر دارند، الکتروکاردیوگراف با نشان دادن فعالیت الکتریکی قلب مشکلات آن را تشخیص می دهد. در صورتی که دچار موارد زیر شده باشید گرفتن نوار قلب الزامی است.
- تپش قلب
- احساس خستگی یا ضعف
- احساس درد و فشار در قلب
- آنژین صدری یا درد در قفسه سینه
همچنین اگر در خانواده سابقه بیماری قلبی وجود دارد پیشنهاد می شود تست اولیه انجام شود.
الکتروکاردیوگراف شش کاناله
نحوه گرفتن نوار قلب
بهتر است فرد از فاکتورهایی مثل استرس و سرما که سبب ایجاد پارازیت در نوار قلب می شود ، دوری کند. نوار قلب برق یا الکتریسیته به بدن فرد القا نمی کند و فرد باید هرگونه لوازم فلزی را از خود دور کند.
الکتروکاردیوگراف چه مشکلاتی را تشخیص می دهد؟
- آریتمی: نامنظم بودن ضربان قلب.
- تاکی کاردی: بالا بودن ضربان قلب در حالت استراحت.
- آسیستول: حالتی که قلب هیچگونه انقباضی ندارد و جریان خون در قلب وجود ندارد.
- فیبریلاسیون بطنی یا دهلیزی: زمانی که در دهلیز موج الکتریکی تحریک جهت مشخصی نداشته باشد.
- سندرم ولف پارکینسون وایت: یک بیماری ارثی است که اغلب در جوانی بروز پیدا می کند و شایع ترین علامت آن تپش قلب است. این سندرم در واقع یک هدایت غیرطبیعی قلبی است.
- فلاتر دهلیزی: آریتمی ای که در دهلیز رخ می دهد.
نتیجه نهایی
ECG تنها راه برای تشخیص بیماری های قلبی نیست. استفاده از نوار قلب می تواند روش اولیه و مناسبی برای تشخیص بیماری باشد اما در موارد جدی تر از آنژیوگرافی قلب نیز استفاده می شود اما به طور کلی روشی سریع و بدون آسیب و عوارض می باشد که در مدتی کوتاه نتیجه مورد نظر را به بیمار و پزشک تحویل می دهد. همچنین در تشخیص حمله قلبی، جریان خون به قلب، ضربان قلب و ضخیم شدن عضله قلب نقش به سزایی دارد.
عملکرد الکتروکاردیوگراف
