آیا مکمل های ویتامینی و مواد معدنی می توانند عملکرد ورزشی را افزایش دهند؟

مکمل های ویتامینی و مواد معدنی امروزه بسیار مورد توجه عموم مردم قرار گرفته است. در این بین سهم ورزشکاران در مصرف این نوع مکمل ها بیشتر می باشد.

چنین تصور می شود که این مکمل ها موجب تقویت سیستم بدن می شوند. تقویت سیستم بدن نیز موجب کارایی بهتر هنگام فعالیت های ورزشی می شود. اما آیا به راستی چنین است؟

مواد معدنی عناصری غیر آلی هستند که در بدن ما تولید انرژی نمی کنند. مواد معدنی نقش ساختاری و نیز تنظیم کارکرد بدن را بر عهده دارند. در بدن ما بیست ماده معدنی وجود دارد که برای سلامت ضروری می باشند.

همانند مواد معدنی، ویتامین ها نیز برای حفظ سلامتی و تندرستی بدن ما ضروری کمی باشند. سیزده ویتامین ضروری برای بدن شناخته شده است. در این بین بدن ما قادر به ساختن تمامی آن ها نمی باشد. ازاین رو نیاز است تا در رژیم غذایی روزانه گنجانده شود.

پارامترهای متعددی بر نیاز های تغذیه ای و رژیم غذایی افراد تاثیر گذار است. افراد با توجه به میزان فعالیت بدنی، سن، جنسیت و نیز ساختار بدن، نیازهای تغذیه ای متفاوتی دارند.

مکمل های ویتامینی و مواد معدنی در ورزشکاران

بدیهی است که با توجه به فعالیت بدنی و متابولیسم بیشتر ورزشکاران، نیاز روزانه این افراد به این مواد بیشتر از دیگران باشد.

اما باید توجه نمود که مصرف بیش از اندازه برخی ویتامین ها و مواد معدنی، برای بدن مضر و خطرافرین می باشد. به عنوان مثال، مصرف زیاد ویتامین D موجب مسمومیت فرد خواهد شد. و یا می توان به خطر تشکیل سنگ کلیه در اثر مصرف زیاد کلسیم  در افراد مستعد به بیماری های نارسایی کلیوی اشاره نمود.

در سال 1991 سازمان سلامت انگلستان مقادیر مرجع مواد مغذی برای نیاز روزانه مردم را منتشر کرد. بر اساس این جدول، کمترین، بیشترین و مقدار متوسط نیاز روزانه افراد به مواد معدنی و ویتامین ها مشخص شد.

اما در ورزشکاران با توجه به نوع تمرین و شرایط بدنی ورزشکار، این مقادیر دستخوش کمی تغییرات می شود. پزشک متخصص و مربی ورزشی، مسئول تجویز مقدار مناسب هر ویتامین و ماده معدنی می باشند.

مطالعات بسیاری در سال های اخیر با استفاده از مقادیر متفاوت مکمل ها بر روی ورزشکاران صورت گرفته است. در این مطالعات، تاثیر مقادیر متفاوت مازاد از ویتامین ها و مواد معدنی در ورزشکاران استقامتی، مقاومتی و … بررسی شد. در بیشتر موارد، هیچ پیشرفت قابل توجه و معناداری که به دلیل مصرف ویتامین ها و مواد معدنی اضافه باشد، در عملکرد ورزشکار دیده نشد. البته واضح است که در ورزشکارانی که با کمبود این مواد در بدن مواجه بودند، استفاده از مکمل ها سودمند بوده است. اما هیچ تحقیق و یا مدرکی مصرف همیشگی چنین مکمل هایی را برای ورزشکاران توصیه نمیکند.

چه گروه هایی بیشتر نیاز دارند؟

اما به طور کل،در گروه های زیر نیاز به چنین مکمل هایی بیشتر می باشد:

• افراد با عادت های غذایی نامتعارف 

به عنوان مثال گیاهخواران عموما با کمبود پروتئین کافی روبرو هستند. در این موارد شاید بتوان با مصرف برخی مکمل ها، سنتز پروتئین در بدن و یا بهره وری از پروتئین گیاهی مصرف شده را بیشتر نمود.

رژیم های غذایی با کالری بسیار پائین

مصرف کالری پائین بطور غیر مستقیم موجب کاهش ویتامین ها و مواد معدنی دریافتی بدن کاهش می یابد. به همین دلیل بیشتر افراد که تمایل به کاهش وزن دارند با تجویز پزشک، نیاز به مصرف مکمل های ویتامینی دارند.

• افراد بیمار یا خانم های باردار

اگر بیمارید، در دوره نقاهت به سر می برید و یا باردار هستید، بدن شما نیاز بیشتری به این گونه مواد دارد. در کنار مصرف مواد غذایی مغذی، استفاده از ویتامین و مواد معدنی خوراکی می تواند به سلامتی شما کمک کند.

• مصرف زیاد غذاهای آماده

امروزه غذاهای آماده جای خود را در سبد غذایی بیشتر افراد پیدا کرده اند. اما توجه به این نکته ضروری است که غذاهای آماده، ارزش غذایی به مراتب کمتری از غذاهای تازه دارند. اگر از غذای آماده زیاد استفاده می کنید، امکان کمبود ویتامین ها و مواد معدنی در بدن شما بیشتر خواهد بود.

• مصرف مشروبات الکلی 

مشروبات الکلی تاثیرات گوناگونی بر سیستم های داخلی بدن می گذارد. جذب و عملکرد برخی مواد معدنی و ویتامین ها تحت تاثیر مشروبات الکلی مختل می شود. از این رو احتمال کمبود این مواد در بدن شما بیشتر خواهد بود.

• کمبود آهن (کم خونی)

عموما در خانم ها به دلیل عادت ماهیانه کم خونی مشاهدده می شود. این کم خونی در بیشتر موارد موقتی می باشد. اما در مواردی که شخص مبتلا به کم خونی دائمی (تالاسمی مینور یا ماژور) باشد، نیاز های بدنی شخص تا حدودی متفاوت خواهد بود. بدن این افراد برای جبران کم خونی نیاز به مصرف بیشتر برخی مواد معدنی از جمله آهن دارند. از این رو با توجه به دستور پزشک، مصرف چنین مکمل هایی در این افراد بسیار سودمند می باشد.

مکمل های دارویی برای ورزش

نکته پایانی

در مفید بودن مکمل های ویتامینی و مواد معدنی برای حفظ تندرستی و سلامتی تردیدی نیست. اما لازم است ابتدا شرایط بدنی فرد توسط پزشک کامل بررسی شود. با توجه به نقش حساس ویتامین ها و مواد معدنی در عملکرد بدن، کمبود و یا مازاد این مواد می تواند سلامتی بدن ما را تهدید کند.

با توجه به تحقیقات انجام شده، مصرف ویتامین ها و مواد معدنی در ورزشکاران نیز می بایست در حد اعتدال باشد. زیرا این مواد تاثیر مستقیم بر روی موفقیت های ورزشی افراد ندارد.

با توجه به نوع و شدت تمرینات و نیز امادگی و شرایط بدنی هر ورزشکار، در صورت نیاز مربی و یا پزشک اجازه تجویز مقدار مناسب مکمل را خواهد داشت.

اما هیچ تحقیق و یا مدرکی مصرف همیشگی چنین مکمل هایی را برای ورزشکاران توصیه نمیکند.

برای مشاهده محصولات سلامت کلیک کنید